Sağ ayaqda ağrılar nədir və hansı hallarda təhlükəli ola bilər?

Sağ ayaqda ağrılar gündəlik həyatımızda rast gəlinən və bir çox səbəbdən qaynaqlanan narahatlıqlardan biridir. Bu ağrılar bəzən sadə yorğunluq və ya əzələ gərginliyi ilə əlaqəli olsa da, bir sıra hallarda ciddi damar və oynaq xəstəliklərinin ilkin xəbərçisi ola bilər. Ayaq, insanın bütün bədən yükünü daşıyan əsas üzvlərdən biridir və istənilən formada yaranan ağrı, xüsusilə sağ ayaqda ağrılar, vaxtında araşdırılmalı və səbəbi dəqiq müəyyənləşdirilməlidir. Əks halda bu ağrılar həyat keyfiyyətini aşağı sala və irəliləyərək xroniki vəziyyətə çevrilə bilər.

Ən çox rast gəlinən sağ ayaqda ağrılar hansı bölgələrdə olur?

Sağ ayaqda ağrılar əsasən diz altı bölgədə, topuqda, daban nahiyəsində və ya baş barmaqda hiss edilir. Bu ağrılar gəzinti zamanı, uzun müddət ayaq üstə qalanda və ya müəyyən fiziki fəaliyyətdən sonra daha da güclənə bilər. Ağrı kəskin, qəfil baş verə biləcəyi kimi, uzunmüddətli və xroniki də ola bilər. Ən diqqətçəkən məqam isə, ağrının varikoz kimi damar problemləri ilə müşayiət olunmasıdır. Əgər sağ ayaqda ağrılar eyni zamanda damarların şişməsi, dəridə rəng dəyişikliyi və ya ayaqda ağırlıq hissi ilə birlikdə baş verirsə, bu artıq sadə bir simptom deyil, damar çatışmazlığının göstəricisi ola bilər.

Sağ ayaqda ağrılar və varikoz damar genişlənməsi

Varikoz – ayaq damarlarının elastikliyini itirməsi və qanın geri axmasının pozulması nəticəsində yaranan xəstəlikdir. Bu hal daha çox sağ ayaqda müşahidə olunduqda, sağ ayaqda ağrılar kimi özünü büruzə verir. Gecə saatlarında baş verən qıcolmalar, uzun müddət oturduqdan və ya dayandıqdan sonra ayaqda yaranan dolğunluq və şişkinlik hissi, varikozun açıq simptomlarındandır. Bu cür sağ ayaqda ağrılar əsasən baldır əzələsində və dizin aşağısında daha çox hiss olunur. Varikoz damarları erkən mərhələdə müəyyən edilərək müalicəyə başlanmasa, sonradan trofik yaralara və tromb riskinə gətirib çıxara bilər.

Sağ ayaqda ağrılar hansı səbəblərlə yaranır?

Sağ ayaqda ağrılar bir neçə fərqli səbəbdən qaynaqlana bilər. Bunlar arasında:

• Ayaq quruluşuna uyğun olmayan ayaqqabılar

• Uzun müddət ayaq üstə qalmaq

• Ayaq əzələlərinin həddən artıq yüklənməsi

• Artrit, oynaq iltihabları

• Sınıqlar, burxulmalar, travmalar

• Sinir sıxılması və ya zədələnməsi

• Daban mahmısı (şpor), plantar fasiit

• Morton neyroması və ya ayağın düz olması

• Varikoz damar genişlənməsi və xroniki venoz çatışmazlıq

Əgər bu faktorlar nəticəsində sağ ayaqda ağrılar mütəmadi baş verirsə, və xüsusilə damar şişkinliyi, qaralma və ağırlıq hissi ilə müşahidə olunursa, bu zaman mütləq həkimə müraciət olunmalıdır.

Ev şəraitində sağ ayaqda ağrılar üçün faydalı tədbirlər

Evdə tətbiq oluna biləcək bəzi üsullar müvəqqəti olaraq sağ ayaqda ağrılar şikayətlərini azalda bilər. Bunlara aşağıdakılar daxildir:

• Ayağın hündürdə saxlanması (qan dövranını tənzimləmək üçün)

• 20 dəqiqəlik buz kompresləri

• Rahat, ortopedik ayaqqabıların istifadəsi

• Masaj və əzələ dartma hərəkətləri

• İsti duş və ya ilıq su ilə ayaq vannaları

• Müntəzəm yüngül məşqlər (xüsusilə baldır əzələlərini gücləndirən hərəkətlər)

• Artıq çəkidən azad olmaq

Ancaq bu tədbirlər müvəqqəti rahatlıq üçündür və əgər sağ ayaqda ağrılar davamlı xarakter daşıyırsa, əsas səbəb tibbi müayinələrlə araşdırılmalıdır.

Sağ ayaqda ağrılar üçün tibbi müalicə üsulları

Sağ ayaqda ağrılar əgər damar genişlənməsi və ya digər ciddi patologiyalardan qaynaqlanırsa, tibbi müdaxilə vacibdir. Bu zaman aşağıdakı müalicə üsulları tətbiq oluna bilər:

• Rəngli doppler müayinəsi ilə damarların vəziyyətinin qiymətləndirilməsi

• Kompressiv corabların istifadəsi

• Skleroterapiya, lazer və ya radiofreks müalicə (varikoz üçün)

• Fizioterapiya prosedurları

• Ağrıkəsici və iltihabəleyhinə preparatlar

• Ayaq üçün xüsusi ortopedik altlıqlar və yastıqlar

• Əzələ spazmı və dartılma varsa – əzələ boşaldıcı dərmanlar

Unutmaq olmaz ki, sağ ayaqda ağrılar yalnız simptom deyil, bəzi hallarda sistematik xəstəliyin əlamətidir və bu zaman həkim nəzarəti altında kompleks müalicə tələb olunur.

Sağ ayaqda ağrılar necə önlənə bilər?

Sağ ayaqda ağrılar problemini tamamilə önləmək üçün gündəlik həyat tərzinə diqqət etmək lazımdır. Bura aşağıdakılar daxildir:

• Ayaqlar üçün uyğun ayaqqabı seçimi

• Hərəkətli həyat tərzi və müntəzəm idman

• Gündəlik ayaq məşqləri və dartılma hərəkətləri

• Oturaq həyat tərzindən uzaq durmaq və fasiləli hərəkət etmək

• Ayaqları istirahət zamanı qaldırmaq və sıxıcı corablardan istifadə

• Varikoz riski varsa, erkən mərhələdə doppler müayinəsi və profilaktik tədbirlər

Bu sadə üsullar həm sağ ayaqda ağrılar, həm də ümumi damar sağlamlığı üçün olduqca faydalıdır. Sağlam ayaqlar üçün profilaktika ən önəmli addımdır – çünki hər addımda rahatlıq həyat keyfiyyətinizi müəyyən edir.