Ayaq ağrısı: Ən geniş yayılmış narahatlıq və onun əsas səbəbləri

Ayaq agrisi sebebleri arasında varikoz xüsusi yer tutur. Hər gün minlərlə insan ayaq ağrısından əziyyət çəkir. Bəzən bu ağrılar müvəqqəti, bəzən isə uzunmüddətli və həyat keyfiyyətini ciddi şəkildə aşağı salan xroniki problemə çevrilir. Xüsusilə varikoz damar genişlənməsi, düzgün ayaqqabı seçimi və fiziki gərginlik bu problemlərin əsas qaynaqlarındandır.

Ayaq agrisi sebebleri nədir?

Ayaq ağrısı müxtəlif səbəblərdən yarana bilər və hər yaş qrupunda rast gəlinir. Ən çox görülən ayaq agrisi sebebleri aşağıdakılardır:

• Ayaq quruluşuna uyğun olmayan ayaqqabılar

• Uzun müddət ayaq üstə durmaq və ya gəzmək

• Fiziki travmalar (zərbə, burxulma, çıxıq və s.)

• Varikoz damar genişlənməsi

• Diabetik ayaq və sinir zədələnmələri

• Plantar fasiit və daban mahmısı

• Ayaq barmağında batıq dırnaq, sümük çıxıntıları

• Ateroskleroz və qan dövranı pozğunluğu

• Artrit, gut və digər revmatik xəstəliklər

Varikoz – Ən geniş yayılmış ayaq agrisi sebebleri arasında

Varikoz damarların genişlənməsi nəticəsində qan dövranının pozulmasıdır. Bu zaman aşağı ətraflarda qan durğunluğu yaranır və nəticədə şişkinlik, ağırlıq və ağrı hiss olunur. Xüsusilə axşam saatlarında və uzun müddət ayaq üstə qaldıqda bu əlamətlər daha da artır.

Ayaq agrisi sebebleri anatomik bölgələrə görə

1. Daban və topuq ağrısı

• Plantar fasiit

• Şpor (daban mahmısı)

• Varikozun ilkin mərhələləri

• Ayaqqabıdan qaynaqlanan təzyiq

2. Baş barmaq və barmaq nahiyəsində ağrılar

• Dırnaq batması

• Diabetik sinir zədələnməsi

• Gut və artrit

• Morton neyroması

• Ayaq barmaqlarında varikozlu kapilyar genişlənmələr

3. Ayaq biləyi ağrısı

• Axilles tendonu iltihabı

• Ayaq biləyinin burxulması

• Kirəclənmə (kalsifikasiya)

• Damar tıxanması və ya iltihabı

Ayaq agrisi sebebleri və varikoz arasında əlaqə

Varikoz damarlar ayaq ağrısının həm birbaşa, həm də dolayı səbəbi ola bilər. Aşağıdakılar varikozun ayaq agrisi sebebleri sırasında yer aldığını sübut edir:

• Venaların genişlənməsi nəticəsində qanın geri axını çətinləşir

• Ayaqlarda gərginlik, yorğunluq və gecə krampları yaranır

• Dəri altında qabarıq damarlar və şişkinlik müşahidə olunur

• Ağrılar əsasən axşam saatlarında artır və istirahətlə azalır

Risk faktorları

ayaq agrisi sebebleri aşağıdakı risk faktorları ilə daha da güclənir:

• Hamiləlik (həddindən artıq çəki və hormonal dəyişikliklər)

• Obezlik

• Genetik meyillilik (xüsusilə varikoz üçün)

• Uzunmüddətli ayaq üstə iş şəraiti

• Düz ayaqlılıq və skolioz kimi ortopedik problemlər

Ev şəraitində müalicə metodları

Evdə tətbiq edilə biləcək üsullar ayaq agrisi sebebleri ilə mübarizədə ilkin mərhələdə effektiv ola bilər:

• Buz kompresləri (xüsusilə şiş və iltihab varsa)

• Ayağın yuxarı qaldırılması

• Masaj və ayaq vannaları

• Kompressiya corabları (xüsusilə varikoz üçün)

• Rahat və ortopedik ayaqqabılar

• Yüngül fiziki məşqlər və qan dövranını artıran hərəkətlər

Tibbi müalicə metodları

Əgər ev üsulları kifayət etmirsə, aşağıdakı tibbi yanaşmalar tətbiq olunur:

• Varikoz üçün skleroterapiya və ya lazer müalicəsi

• Fizioterapiya və əzələ dartıcı prosedurlar

• Şin və ya gipslə fiksasiya (sınıq və ya burxulma zamanı)

• NSAİD qrupuna daxil olan iltihabəleyhinə dərmanlar

• Cərrahi əməliyyat (ağır hallarda)

Ayaq ağrısının qarşısını necə almaq olar?

• Hər gün eyni ayaqqabını geyinməkdən qaçın

• Ayaqlar üçün gündəlik yüngül məşqlər edin

• Gündəlik axşam saatlarında ayaqlarınızı 20 dəq qaldırın

• Varikoz meyilliliyi varsa, mütəmadi doppler müayinələrindən keçin

• Aşırı çəkidən azad olun

• Uzun müddət ayaq üstə qalacağınız günlərdə kompressiya corablarından istifadə edin

Nəticə

Gördüyümüz kimi, ayaq agrisi sebebleri müxtəlif amillərlə bağlıdır. Lakin bu səbəblər arasında varikoz mühüm yer tutur. Xüsusilə qadınlarda daha çox rast gəlinən varikoz problemi vaxtında aşkarlanmadıqda xroniki ağrılara və digər damar xəstəliklərinə səbəb ola bilər. Buna görə də, ayaq agrisi sebebleri düzgün müəyyənləşdirilməli, müalicə gecikdirilməməlidir.